NIESFILMOWANI | STANISŁAW BEREŚ – spotkanie autorskie

Data
Godzina
Miejsce
01/08
15:30
SALON BLACK RED WHITE


OPIS

Mało jest poetów, których życie stało się symbolem losu całego pokolenia. Niewątpliwie należy do nich Tadeusz Gajcy – jeden z najważniejszych przedstawicieli rocznika 1920.

Nazwano ich Kolumbami, bo odkryli nieznany wcześniej kontynent terroru, cierpienia, strachu i śmierci. Wybitnie utalentowany poetycko redaktor podziemnego czasopisma „Sztuka i Naród”, przekonany o swojej wyjątkowości, żył jak jego rówieśnicy – intensywnie, szybko i twórczo – czując nadchodzącą śmierć. Zginął na powstańczej reducie w wieku 22 lat, a dowódcy natychmiast wnioskowali o przyznanie mu Krzyża Walecznych. Opublikował dwa szczupłe tomiki poetyckie, które przeszły do historii literatury. Do dziś zwracają uwagę oryginalną fantastyką, którą przeszywa lęk, dziecięcą wrażliwością, utkaną z obrazów apokaliptycznej grozy, wreszcie poczuciem absurdu chwili dziejowej, obserwowanej z niedowierzaniem – jak rodzaj przerażającej groteski.

Po ponad siedemdziesięciu latach od śmierci Gajcego muszą nas nurtować pytania: Kim był ten młodziutki poeta i dramaturg? Co wiązało go z ultraprawicowym środowiskiem „Sztuki i Narodu”? Czym wzbudził niechęć Czesława Miłosza, która nie ostygła do XXI wieku? Pod czyim nazwiskiem ukrywa się w powieści „Kolumbowie rocznik 20” Romana Bratnego? Czy faktycznie zginął wraz ze Stroińskim „podniesiony na tarczy eksplozji”? Stanisław Bereś prześwietla tragiczne życie poety, sięgając do wspomnień rodziny oraz znajomych, ale przede wszystkim dogłębnie analizując jego twórczość.

Stanisław Bereś, „Gajcy. W pierścieniu śmierci”, Wydawnictwo Czarne, 2016
www.czarne.com.pl


AUTOR
STANISŁAW BEREŚ – Historyk literatury, krytyk, eseista, poeta i tłumacz; profesor w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1979–1987 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej; 1987–1993 na Uniwersytecie Charles’a de Gaulle’a w Lille. Redaktor Telewizyjnych Wiadomości Literackich oraz magazynu kulturalnego Latarnik; członek jury Nagrody Literackiej Nike i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus; redaktor naczelny serii Biblioteka Narodowa. Autor filmów dokumentalnych: „Biały brat Papuasów”, „Ciało kamienia”, „Wydaj to sam”. Opublikował dwadzieścia siedem książek, m.in.: „Rozmowy ze Stanisławem Lemem”, „Pół wieku czyśćca. Rozmowy z Tadeuszem Konwickim” (pod pseud. Stanisław Nowicki), „Ostatnia wileńska plejada. Szkice o poezji kręgu Żagarów”, „Poètes de l'apocalypse. Anthologie de poésie en polonais, hébreu et yiddish (1939–1945)” (wraz z Danielem Beauvois, Jeanem-Marie Delmaire’em, Marylą Laurent), „Uwięziony w śmierci. O twórczości Tadeusza Gajcego”; „Rozdarta kurtyna. Rozważania nie tylko o teatrze” (wraz z Kazimierzem Braunem), „Słownik dzieł i tematów literatury francuskiej” (przekład wraz z Marylą Laurent), „Tako rzecze… Lem”, „Szuflada z Atlantydy”, „Historia i fantastyka. Rozmowy z Andrzejem Sapkowskim”, „Wojaczek wielokrotny. Wspomnienia, relacje, świadectwa”, „Okruchy Atlantydy. Wrocławski riff”, „Kosmos miedziorytu. Rozmowy o grafice” (wraz z Przemysławem Tyszkiewiczem).

© Festiwal Filmu i Sztuki Dwa Brzegi Kazimierz Dolny Janowiec nad Wisłą
Projekt i realizacja: Tomasz Żewłakow