Kiedy w 1928 roku Chaplin zaczął pisać scenariusz „Świateł”, film dźwiękowy zdobywał coraz szerszy rezonans. Los kina niemego zdawał się być przesądzony, ale Chaplin nie wierzył w kino dźwiękowe, a po za tym korciło go, by sprawdzić, czy prawdziwa sztuka pantomimy zdoła się obronić. Znany był z tego, że cyzelował swoje filmy, na premierę „Świateł” przyszło czekać do marca 1931 roku. Czy znaczy to, że powstał film anachroniczny? Bynajmniej. Już pierwsza scena pokazuje, że Chaplin jest gotowy do realizacji filmu dźwiękowego, ale przede wszystkim ceni pantomimę. Odsłonięciu pomnika towarzyszy pełno dźwięków, jakkolwiek scena obywa się bez słów: zastępuje je muzyka (autorstwa samego Chaplina) i sekwencje onomatopeicznych dźwięków, udających, na przykład, przemówienia oficjeli. Scena kolejna uświadamia wagę dźwięku nawet w kinie niemym: bohater Chaplina przechodzi przez jezdnię, korzystając z zaparkowanego przy krawężniku samochodu. Wysiada z auta, zatrzaskuje drzwi, siedząca pod murem niewidoma dziewczyna oferuje mu kwiat do butonierki. Żebrak i włóczęga wsuwa dziewczynie monetę do ręki, licząc na resztę. Ale wtedy do auta wsiada jego właściciel i odjeżdża. Dziewczyna zatrzymuje resztę, a Chaplin w swoim poczuciu godności nie ma odwagi zaoponować.

Akcja toczy się dalej: zafascynowany urodą dziewczyny Tramp postanawia jej pomóc. Nadarza się okazja, ratuje życie pijanemu milionerowi, którego można prosić o sfinansowanie operacji niewidomej. Ale milioner rozpoznaje swego wybawcę tylko po pijanemu, kiedy jest trzeźwy, niczego nie pamięta. Trzeba więc szukać innych sposobów. W ciągu tych kilkunastu pierwszych minut widz zapomina, że ogląda film niemy: pantomima wciąga, Chaplin dawkuje emocje, bawi oryginalnymi gagami i wzrusza. Nie pada ani jedno słowo, ale wszystko jest jasne. Widz trzyma kciuki za Trampa – kiedy ratuje swego milionera przed kolejnymi próbami samobójczymi i kiedy trafia za kratki, oskarżony o kradzież należących do bogacza pieniędzy. Szczęśliwie, dziewczynie wystarczy na operację i odzyska wzrok, pozna też swego dobroczyńcę. Happy end? Na pewno, lecz nie taki, do jakiego przyzwyczaja klasyczne Hollywood. To film Chaplina, a więc kino, ale i samo życie.

WSPÓŁORGANIZATOR | Arttech Cinema